1. سهمیه کنکور چیست؟

سهمیه کنکور یکی از ابزارهای سنجش عدالت آموزشی است که برای کمک به برخی گروه‌های خاص در نظر گرفته شده است. این سهمیه‌ها با توجه به شرایط اجتماعی، جغرافیایی و شخصی افراد تعریف می‌شوند.

2. انواع سهمیه‌های کنکور

سهمیه‌های کنکور شامل موارد زیر می‌شوند:

• سهمیه مناطق:
اولین و اصلی ترین سهمیه کنکور سراسری، سهمیه مناطق می باشد. تمامی داوطلبان کنکور سراسری مشمول این سهمیه هستند. کلیه نقاط کشور، براساس رفاه آموزشی و امکان استفاده از این امکانات به 3 منطقه یک، دو و سه تقسیم می گردد. این سهمیه برای داوطلبان کنکوری بر اساس محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره دبیرستان هر داوطلب در نظر گرفته می شود.

در واقع هدف از تقسیم داوطلبان بر اساس مناطق سه گانه این بوده که تاثیر جمعیت شهر، امکانات آموزشی و سایر آیتم‌ها روی نتیجه کنکور داوطلبان تاثیر تعیین کننده‌ای نداشته باشند و عدالت اجرا شود. پس طبیعتا فرقی نمی‌کند سهمیه شما برای کدام منطقه باشد و شانس قبولی در مناطق سه گانه با یکدیگر برابر است. برای مثال در منطقه 3 رقابت بین داوطلبان کمتر از منطقه 1 و 2 است اما از طرفی جمعیت داوطلبان منطقه 3 بیشتر از سایر مناطق است.

• سهمیه شاهد و ایثارگر25درصد : این سهمیه به جانبازان 25 درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنها، همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثر و آزادگان و همسر و فرزندان آنها تعلق می‌گیرد. در مورد نحوه اعمال این سهمیه می‌توان گفت که رتبه کشوری داوطلبان دارنده سهمیه ایثارگری 25 درصد، تقسیم بر 20 الی 40 می‌شود. 
• سهمیه ایثارگران 5درصد : این سهمیه به جانبازان زیر 25 درصد و همسر و فرزندان آنها و نیز همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل 6 ماه حضور داوطلبانه در جبهه اختصاص دارد. تاثیر این سهمیه بسیار کمتر از سهمیه 25 درصدی است، به نحوی که رتبه کشوری داوطلبان دارای سهمیه 5 درصدی تقسیم بر 2 الی 5 می‌شود.
• سهمیه رزمندگان : این سهمیه به رزمندگان بسیجی، رزمندگان ستاد كل نیروهای مسلح و جهادگران جهاد كشاورزی با شرط اینکه حداقل 6 ماه سابقه حضور داوطلبانه در جبهه را داشته باشند تعلق می‌گیرد. دسته دومی که شامل سهمیه رزمندگان می‌شوند، داوطلبانی هستند که بیش از 6 ماه در زمان جنگ به صورت داوطلبانه تحت عنوان سرباز یا نیروی کادری خدمت کرده‌اند. برای این دسته افراد رتبه کشوری بر عدد 15 تقسیم می‌شود. 

3.سایر سهمیه های خاص:

سهمیه بلایای طبیعی : شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس میزان خسارت وارده بر اثر زلزله یا سیل در یک استان، برای داوطلبان آن استان به مدت حداکثر سه سال سهمیه بلایای طبیعی را در نظر می‌گیرد. دو نکته مهم در مورد این سهمیه این است که اولا سهمیه بلایای طبیعی 5 درصد و به صورت مازاد بر ظرفیت عادی دانشگاه‌ها است و دوم اینکه این سهمیه فقط برای دانشگاه‌‌های استان‌‌های آسیب دیده در نظر گرفته می‌شود.

 تسهیلات هیئت علمی : فرزندان اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها می‌توانند با استفاده از تسهیلات هیئت علمی از دانشگاه محل تحصیل خود به یکی از دانشگاه‌های محل خدمت والدینشان انتقالی بگیرند. استفاده از این تسهیلات، تحت شرایط خاصی امکان‌پذیر است.

سهمیه بهیاران : به دارندگان دیپلم بهیاری با داشتن حداقل 3 سال سابقه خدمت و گواهینامه اشتغال به خدمت در صورتی که بتوانند حداقل 70 درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد را کسب کنند، سهمیه بهیاران تعلق خواهد گرفت. به این داوطلبان به مدت 5 سال و به میزان حداکثر 5 درصد از ظرفیت کد رشته‌های پرستاری و حداکثر 5 درصد ظرفیت کد رشته‌های اتاق عمل و هوشبری به مدت 5 سال یعنی از سال 1402 تا 1406، اختصاص داده می‌شود.

4. تاثیر سهمیه در قبولی

تاثیر سهمیه در قبولی به نوع سهمیه و رشته انتخابی بستگی دارد. به عنوان مثال، سهمیه مناطق باعث می‌شود داوطلبان از شرایط مشابه رقابت کنند. در سهمیه ایثارگران نیز درصدی از ظرفیت هر رشته به این گروه اختصاص داده می‌شود.

5. نکات مهم در استفاده از سهمیه‌ها

اگر از سهمیه استفاده می‌کنید، باید به نکات زیر توجه کنید:

• اطلاعات سهمیه خود را به‌درستی در فرم ثبت‌نام وارد کنید.
• برای دریافت کد، از ارگان مربوطه استعلام بگیرید. 
  
• ظرفیت رشته‌ها و تاثیر سهمیه در آن‌ها را بررسی کنید.
• مشاوره تخصصی بگیرید تا بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.

نتیجه‌گیری

سهمیه‌های کنکور می‌توانند مسیر قبولی شما را تحت تاثیر قرار دهند. با آگاهی از انواع سهمیه و شرایط آن‌ها، می‌توانید شانس موفقیت خود را افزایش دهید.